ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ ।

Page 942

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਸਰਿਤਾ ਨਿਕਟਿ; ਰਾਂਝਨ ਨਾਮਾ ਜਾਟ ॥

चंद्रभगा सरिता निकटि; रांझन नामा जाट ॥

ਜੋ ਅਬਲਾ ਨਿਰਖੈ ਤਿਸੈ; ਜਾਤ ਸਦਨ ਪਰਿ ਖਾਟ ॥੧॥

जो अबला निरखै तिसै; जात सदन परि खाट ॥१॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਮੋਹਤ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ ॥

मोहत तिह त्रिय नैन निहारे ॥

ਜਨੁ ਸਾਵਕ ਸਾਯਕ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥

जनु सावक सायक के मारे ॥

ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਰੀਝ ਕੇ ਰਹੈ ॥

चित मै अधिक रीझ के रहै ॥

ਰਾਂਝਨ ਰਾਂਝਨ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹੈ ॥੨॥

रांझन रांझन मुख ते कहै ॥२॥

ਕਰਮ ਕਾਲ ਤਹ ਐਸੋ ਭਯੋ ॥

करम काल तह ऐसो भयो ॥

ਤੌਨੇ ਦੇਸ ਕਾਲ ਪਰ ਗਯੋ ॥

तौने देस काल पर गयो ॥

ਜਿਯਤ ਨ ਕੌ ਨਰ ਬਚਿਯੋ ਨਗਰ ਮੈ ॥

जियत न कौ नर बचियो नगर मै ॥

ਸੋ ਉਬਰਿਯੋ ਜਾ ਕੇ ਧਨੁ ਘਰ ਮੈ ॥੩॥

सो उबरियो जा के धनु घर मै ॥३॥

ਚਿਤ੍ਰ ਦੇਵਿ ਇਕ ਰਾਨਿ ਨਗਰ ਮੈ ॥

चित्र देवि इक रानि नगर मै ॥

ਰਾਂਝਾ ਏਕ ਪੂਤ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥

रांझा एक पूत तिह घर मै ॥

ਤਾ ਕੇ ਔਰ ਨ ਬਚਿਯੋ ਕੋਈ ॥

ता के और न बचियो कोई ॥

ਮਾਇ ਪੂਤ ਵੈ ਬਾਚੇ ਦੋਈ ॥੪॥

माइ पूत वै बाचे दोई ॥४॥

ਰਨਿਯਹਿ ਭੂਖ ਅਧਿਕ ਜਬ ਜਾਗੀ ॥

रनियहि भूख अधिक जब जागी ॥

ਤਾ ਕੌ ਬੇਚਿ ਮੇਖਲਾ ਸਾਜੀ ॥

ता कौ बेचि मेखला साजी ॥

ਨਿਤਿ ਪੀਸਨ ਪਰ ਦ੍ਵਾਰੇ ਜਾਵੈ ॥

निति पीसन पर द्वारे जावै ॥

ਜੂਠ ਚੂਨ ਚੌਕਾ ਚੁਨਿ ਖਾਵੈ ॥੫॥

जूठ चून चौका चुनि खावै ॥५॥

ਐਸੇ ਹੀ ਭੂਖਨ ਮਰਿ ਗਈ ॥

ऐसे ही भूखन मरि गई ॥

ਪੁਨਿ ਬਿਧਿ ਤਹਾ ਬ੍ਰਿਸਟਿ ਅਤਿ ਦਈ ॥

पुनि बिधि तहा ब्रिसटि अति दई ॥

ਸੂਕੇ ਭਏ ਹਰੇ ਜਨੁ ਸਾਰੇ ॥

सूके भए हरे जनु सारे ॥

ਬਹੁਰਿ ਜੀਤ ਕੇ ਬਜੇ ਨਗਾਰੇ ॥੬॥

बहुरि जीत के बजे नगारे ॥६॥

ਤਹਾ ਏਕ ਰਾਂਝਾ ਹੀ ਉਬਰਿਯੋ ॥

तहा एक रांझा ही उबरियो ॥

ਔਰ ਲੋਗ ਸਭ ਤਹ ਕੋ ਮਰਿਯੋ ॥

और लोग सभ तह को मरियो ॥

ਰਾਂਝੋ ਜਾਟ ਹੇਤ ਤਿਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥

रांझो जाट हेत तिन पारियो ॥

ਪੂਤ ਭਾਵ ਤੇ ਤਾਹਿ ਜਿਯਾਰਿਯੋ ॥੭॥

पूत भाव ते ताहि जियारियो ॥७॥

ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਸਭ ਕੋ ਜਾਨੈ ॥

पूत जाट को सभ को जानै ॥

ਤਿਸ ਤੇ ਕੋਊ ਨ ਰਹਿਯੋ ਪਛਾਨੈ ॥

तिस ते कोऊ न रहियो पछानै ॥

ਐਸੇ ਕਾਲ ਬੀਤ ਕੈ ਗਯੋ ॥

ऐसे काल बीत कै गयो ॥

ਤਾ ਮੈ ਮਦਨ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੮॥

ता मै मदन दमामो दयो ॥८॥

ਮਹਿਖੀ ਚਾਰਿ ਨਿਤਿ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥

महिखी चारि निति ग्रिह आवै ॥

ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੈ ॥

रांझा अपनो नाम सदावै ॥

ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਤਿਹ ਸਭ ਜਾਨੈ ॥

पूत जाट को तिह सभ जानै ॥

ਰਾਜਪੂਤੁ ਕੈ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥੯॥

राजपूतु कै को पहिचानै ॥९॥

ਇਤੀ ਬਾਤ ਰਾਂਝਾ ਕੀ ਕਹੀ ॥

इती बात रांझा की कही ॥

ਅਬ ਚਲਿ ਬਾਤ ਹੀਰ ਪੈ ਰਹੀ ॥

अब चलि बात हीर पै रही ॥

ਤੁਮ ਕੌ ਤਾ ਕੀ ਕਥਾ ਸੁਨਾਊ ॥

तुम कौ ता की कथा सुनाऊ ॥

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮਰੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸਿਰਾਊ ॥੧੦॥

ता ते तुमरो ह्रिदै सिराऊ ॥१०॥

ਅੜਿਲ ॥

अड़िल ॥

ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਇ ਕੇ ਨਗਰ, ਅਪਸਰਾ ਇਕ ਰਹੈ ॥

इंद्र राइ के नगर, अपसरा इक रहै ॥

ਮੈਨ ਕਲਾ ਤਿਹ ਨਾਮ, ਸਕਲ ਜਗ ਯੌ ਕਹੈ ॥

मैन कला तिह नाम, सकल जग यौ कहै ॥

ਤਾ ਕੌ ਰੂਪ ਨਰੇਸ, ਜੋ ਕੋਊ ਨਿਹਾਰਹੀ ॥

ता कौ रूप नरेस, जो कोऊ निहारही ॥

ਹੋ ਗਿਰੈ ਧਰਨਿ ਪਰ ਝੂਮਿ, ਮੈਨ ਸਰ ਮਾਰਹੀ ॥੧੧॥

हो गिरै धरनि पर झूमि, मैन सर मारही ॥११॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਤੌਨੇ ਸਭਾ ਕਪਿਲ ਮੁਨਿ ਆਯੋ ॥

तौने सभा कपिल मुनि आयो ॥

ਔਸਰ ਜਹਾ ਮੈਨਕਾ ਪਾਯੋ ॥

औसर जहा मैनका पायो ॥

ਤਿਹ ਲਖਿ ਮੁਨਿ ਬੀਰਜ ਗਿਰਿ ਗਯੋ ॥

तिह लखि मुनि बीरज गिरि गयो ॥

ਚਪਿ ਚਿਤ ਮੈ ਸ੍ਰਾਪਤ ਤਿਹ ਭਯੋ ॥੧੨॥

चपि चित मै स्रापत तिह भयो ॥१२॥

ਤੁਮ ਗਿਰਿ ਮਿਰਤ ਲੋਕ ਮੈ ਪਰੋ ॥

तुम गिरि मिरत लोक मै परो ॥

ਜੂਨਿ ਸਯਾਲ ਜਾਟ ਕੀ ਧਰੋ ॥

जूनि सयाल जाट की धरो ॥

ਹੀਰ ਆਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੋ ॥

हीर आपनो नाम सदावो ॥

ਜੂਠ ਕੂਠ ਤੁਰਕਨ ਕੀ ਖਾਵੋ ॥੧੩॥

जूठ कूठ तुरकन की खावो ॥१३॥

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੰਪਤਿ ਭਈ; ਤਾ ਕੇ ਪਰਿ ਕੈ ਪਾਇ ॥

तब अबला क्मपति भई; ता के परि कै पाइ ॥

ਕ੍ਯੋਹੂ ਹੋਇ ਉਧਾਰ ਮਮ? ਸੋ ਦਿਜ! ਕਹੋ ਉਪਾਇ ॥੧੪॥

क्योहू होइ उधार मम? सो दिज! कहो उपाइ ॥१४॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਇੰਦ੍ਰ ਸੁ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲ ਜਬ ਜੈਹੈ ॥

इंद्र सु म्रित मंडल जब जैहै ॥

ਰਾਂਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮੁ ਕਹੈ ਹੈ ॥

रांझा अपनो नामु कहै है ॥

ਤੋ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਵੈ ॥

तो सौ अधिक प्रीति उपजावै ॥

ਅਮਰਵਤੀ ਬਹੁਰਿ ਤੁਹਿ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥੧੫॥

अमरवती बहुरि तुहि ल्यावै ॥१५॥

TOP OF PAGE

Dasam Granth